Όταν το διαδίκτυο συναντά το παραμύθι…

Ημερομηνία δημοσίευσης άρθρου: Μαρτίου 10, 2013 Συγγραφέας: Νανά Χρυσοστόμου Μιχαηλίδου Κατηγορία: Εκπαίδευση, Τεχνολογία

Μια φορά κι έναν καιρό…, κάπως έτσι αρχίζουν τα παραμύθια κάπως έτσι αρχίζουμε κι εμείς, ήταν «Ο μολυβένιος στρατιώτης», «Το ασχημόπαπο», «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα», «Η μικρή γοργόνα», «Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι», «Η Τοσοδούλα», «Η βασίλισσα του χιονιού», «Το μαγικό λυχνάρι»,…

Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πολλά ακόμα πολυαγαπημένα κλασικά παραμύθια του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν που μεγάλωσαν γενιές και γενιές, παραμύθια που αγαπήθηκαν απ’ όλο τον κόσμο και μεταφράστηκαν σε πάρα πολλές γλώσσες.

Παραμύθια που αγαπήσαμε ως παιδιά και τα θυμόμαστε με νοσταλγία, παραμύθια που διαβάζοντας τα σήμερα στα δικά μας παιδιά, μας μεταφέρουν σε κόσμους μαγικούς και ονειρεμένους, με μυθικούς ήρωες βγαλμένους μέσα απ’ τη γοητευτική φαντασία του μεγαλύτερου και πιο φημισμένου παραμυθά που υπήρξε ως σήμερα, του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν.

Για να τιμηθεί, λοιπόν, ο διάσημος Δανός συγγραφέας Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, το 1966 η Διεθνής Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα (International Board on Books for Young People – IBBY) καθιέρωσε την 2α Απριλίου, που είναι η ημέρα γέννησης του μεγάλου αυτού παραμυθά, ως την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου.
Από τότε και κάθε χρόνο, ένα διαφορετικό εθνικό τμήμα της οργάνωσης αυτής ετοιμάζει ένα μήνυμα και μια αφίσα που διανέμονται σ’ όλο τον κόσμο, με στόχο να τονίσουν την αξία των βιβλίων και της ανάγνωσης, και να ενθαρρύνουν τη διεθνή συνεργασία για την ανάπτυξη και τη διάδοση της παιδικής λογοτεχνίας.

Για τον εορτασμό στην Ελλάδα υπεύθυνο είναι το ελληνικό τμήμα της ΙΒΒΥ το οποίο κάθε χρόνο αναλαμβάνει τη μετάφραση και την εκτύπωση του υλικού.

Φέτος, έτος 2012, το μήνυμα και την αφίσα ετοίμασαν το Τμήμα ΙΒΒΥ του Μεξικού. Εμείς στο άρθρο αυτό σας παρουσιάζουμε μέρος του φετινού μηνύματος, αν όμως επιθυμείτε να δείτε όλο το μήνυμα και την αφίσα δεν έχετε παρά να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ).

Έτσι, στις 2 Απριλίου κάθε χρόνο σε όλες τις χώρες γιορτάζουν τα παιδιά. Βέβαια μαζί με τα παιδιά, την ημέρα αυτή γιορτάζουν και οι συγγραφείς, οι εικονογράφοι, οι μεταφραστές, οι βιβλιοθηκάριοι, οι εκδότες και οι εκπαιδευτικοί, διοργανώνοντας διάφορες εκδηλώσεις σε σχολεία, βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία, πλατείες και άλλους χώρους, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο την αγάπη και το ενδιαφέρον τους για τα βιβλία και το διάβασμα.

Έτσι κι εμείς με το παρόν άρθρο θέλουμε να κάνουμε ένα μικρό αφιέρωμα στην αξία του παραμυθιού και να συνδέσουμε αυτό το πολύ αγαπημένο βιβλίο των παιδιών με το διαδίκτυο. Και ξεκινάμε!

Το παραμύθι, το κατεξοχήν αγαπημένο παιδικό ανάγνωσμα, είναι ένα ταξίδι σε έναν μαγευτικό κι ονειρεμένο κόσμο, σ’ έναν κόσμο στον οποίο όλα είναι δυνατά, όλα χωράνε κι όλα μπορούν να συμβούν, σ’ έναν κόσμο που η παιδική αθωότητα συλλαμβάνει και η παιδική φαντασία ζωντανεύει.
Επίσης είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο επικοινωνίας μας με τα παιδιά αφού η αφήγηση και η ανάλυση/επεξήγηση/συζήτηση που το συνοδεύει στόχο έχει να προβληματίσει και να διδάξει στο παιδί την αγάπη, το σεβασμό του διαφορετικού, την ειλικρίνεια, την υπομονή, την επιμονή, την αυτοπεποίθηση, την ικανότητα να δημιουργεί και να μοιράζεται, τη συγχώρεση και πολλές άλλες αρετές.

Με το παραμύθι μπορεί κάποιος (γιαγιά, παππούς, γονιός ή εκπαιδευτικός) να περάσει πολλά μηνύματα και να συζητήσει με τα παιδιά θέματα που τα απασχολούν ή μπορεί στο μέλλον να τα απασχολήσουν, όπως θέματα ζήλιας, φοβίας, ανταγωνισμού, … . Οι εκπαιδευτικοί και ψυχολόγοι λένε μάλιστα, ότι ο διάλογος μετά από ένα παραμύθι γίνεται εντελώς αβίαστα καθότι η συζήτηση κάνει αναφορά στον ήρωα του παραμυθιού και όχι στο ίδιο το παιδί. Με αφορμή τη στάση, τις σκέψεις και τις πράξεις του ήρωα, αναλύονται και κρίνονται συμπεριφορές, περνώντας εύκολα ηθικά διδάγματα και συμβουλές, αξίες και ιδανικά που συγκινούν την ευαίσθητη παιδική ψυχή.

Επομένως η πολλαπλή αξία του παραμυθιού είναι αναμφίβολη και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως το παραμύθι προσφέρει ψυχαγωγία, προσφέρει γνώση και συμβάλλει στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού, δίνοντας έμφαση στη φαντασία και τον αυθορμητισμό του. Άλλωστε λέγεται πως κάποτε όταν μια μητέρα ρώτησε τον Αϊνστάιν τι πρέπει να κάνει για να γίνει το παιδί της πιο έξυπνο, ο Αϊνστάιν της απάντησε: «Να διαβάζει παραμύθια». Η μητέρα επιμένοντας ξαναρώτησε: «Και μετά;» κι εκείνος της απάντησε: «Κι άλλα παραμύθια».

(«If you want your children to be intelligent, read them fairy tales. If you want them to be more intelligent, read them more fairy tales.» Albert Einstein).

Παραμύθι, λοιπόν και πάλι παραμύθι. Αλλά προτιμότερο είναι το παραμύθι με παρέα. Μπορεί οι επαγγελματίες παραμυθάδες να τείνουν προς εξαφάνιση, ωστόσο σ’ ένα σπίτι πάντα υπάρχει κάποια στιγμή εύκαιρος ένας παππούς ή μία γιαγιά, μία μητέρα ή ένας πατέρας ή μεγαλύτερα αδέρφια για να αφηγηθούν παραμύθια κι ιστορίες ώστε να εμπνεύσουν στα παιδιά την αγάπη για το διάβασμα. Έρευνες έρχονται να αποδείξουν πως το διάβασμα είναι θέμα οικογενειακής παράδοσης και πως η δύναμη του παραδείγματος είναι πολύ μεγάλη. Τι εννοούμε; Ότι βασική προϋπόθεση για να αγαπήσουν τα παιδιά το βιβλίο είναι οι γονείς να δείξουν όμοια συμπεριφορά, δηλαδή πρώτα οι γονείς πρέπει να αγαπήσουν και να ασχοληθούν με τα βιβλία αν θέλουμε και τα παιδιά να αποκτήσουν αναγνωστικές εμπειρίες. Και είναι λογικό αυτό, διότι τα παιδιά βλέποντας τα πιο πάνω πρόσωπα – πρότυπα της οικογένειας να διαβάζουν όχι μόνο εφημερίδα και περιοδικά αλλά κι άλλα βιβλία ποικίλου περιεχομένου, τότε συνηθίζοντας την εικόνα αυτή που βλέπουν, και θέλοντας να την αντιγράψουν, παίρνουν στα χέρια τους παραμύθια αγαπημένα. Με τον παραδειγματισμό αυτό καλλιεργείται στα παιδιά μία συνήθεια στην αρχή και μία αγάπη αργότερα για παραμύθι, για διάβασμα γενικά. Αυτό καλό είναι να γίνεται από πολύ μικρή ηλικία.

Επίσης στα πλαίσια αυτού του παραδειγματισμού, εμείς οι γονείς μπορούμε να ενθαρρύνουμε τα παιδιά για συχνές επισκέψεις μας σε δημόσιες βιβλιοθήκες, σε βιβλιοπωλεία με θέσεις ανάγνωσης (βιβλιοπωλεία-καφέ-internet), σε εκθέσεις/γιορτές/παρουσιάσεις βιβλίων.

Άρα από εμάς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό κατά πόσο τα παιδιά θα αγαπήσουν τα βιβλία και μόνο από εμάς. Τι γίνεται όμως όταν εμείς οι γονείς θέλουμε αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε όλα τα πιο πάνω είτε γιατί π.χ. δεν έχουμε χρόνο να επισκεφθούμε ένα καλό βιβλιοπωλείο είτε γιατί δεν υπάρχει κοντά στην περιοχή μας αυτό το καλό βιβλιοπωλείο, είτε γιατί δεν διοργανώνονται εκθέσεις βιβλίων στην πόλη μας, είτε γιατί… πολλοί λόγοι, αν αναλογιστεί κανείς τα σημερινά κοινωνικά και εργασιακά δεδομένα; Τι θα απογίνουν τα παιδιά μας; Μην ανησυχείτε, για όλα υπάρχουν λύσεις και εδώ η λύση βρίσκεται στο τσεπάκι μας, δηλαδή στο διαδίκτυο. Ναι, στο διαδίκτυο και στις ασφαλείς ηλεκτρονικές αγορές που μπορούν να γίνουν μέσω διαδικτύου.

Όπως έχουμε ξαναγράψει το διαδίκτυο είναι το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο του κόσμου, με καταστήματα κάθε είδους, εννοείται και βιβλιοπωλεία, ανοιχτά 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα.
Επομένως οι πιο πάνω λόγοι (έχει κλείσει το βιβλιοπωλείο, δεν έχω χρόνο να τρέχω στους δρόμους τέτοια ώρα αιχμής, δεν υπάρχει κοντινό καλό βιβλιοπωλείο κτλ.) πάνε περίπατο και δεν μας απασχολούν καθόλου.

Τώρα πια, το διαδίκτυο φέρνει τα πάνω κάτω, αλλάζει τα δεδομένα, αφού πλέον η αναζήτηση, η παραγγελία και τέλος η αγορά των βιβλίων γίνονται διαδικτυακά και μάλιστα με ασφάλεια, αρκεί βέβαια να τηρηθούν οι απαραίτητοι κανόνες ασφαλείας, όπως προπληρωμένες πιστωτικές κάρτες, κρυπτογραφημένες ιστοσελίδες https://, κτλ.

Μάλιστα στην εποχή των πολυμέσων και της εικονικής πραγματικότητας η εξέλιξη της τεχνολογίας του διαδικτύου έχει προχωρήσει τόσο πολύ, που ο αναγνώστης σήμερα μπορεί, όχι απλώς να αναζητήσει και να παραγγείλει βιβλίο διαδικτυακά, αλλά ακόμα και να διαβάσει άμεσα σε ηλεκτρονική μορφή μέρος ή ολόκληρο βιβλίο, εννοείται δωρεάν. Αν το βιβλίο που ψάχνουμε δεν προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα ή αν ο εκδότης ή ο συγγραφέας έχει δώσει την απαιτούμενη άδεια για προβολή του βιβλίου, τότε μπορούμε να έχουμε μερική ή πλήρη προεπισκόπηση του περιεχομένου του βιβλίου, δηλαδή μπορούμε να βλέπουμε σελίδες του βιβλίου σαν να το είχαμε στα χέρια μας.

Η αναζήτηση των βιβλίων είναι ταχύτατη και πραγματοποιείται με βάση διάφορα κριτήρια όπως είναι ο τίτλος, ο συγγραφέας, ο εκδότης, ο κωδικός ISBN.

Υπάρχουν πάρα πολλές ιστοσελίδες βιβλιοπωλείων που μπορούν να υποστηρίξουν την αναζήτηση και πώληση των βιβλίων σε πραγματικό χρόνο (on line). Εμείς ψάξαμε και βρήκαμε μερικές από αυτές:

• http://www.barnesandnoble.com
• http://www.amazon.com
• http://www.papasotiriou.gr
• http://www.patakis.gr
• http://www.perizitito.gr
• http://www.minoas.gr
• http://www.greekbooks.gr
• http://www.books.gr (Ελευθερουδάκης)
• http://www.evripidis.gr
• http://www.childrensbooks.gr
• http://www.protoporia.gr
• http://www.mavromatisbookshops.com
• http://www.allbooks.gr
• http://www.bookbook.gr/

Αν λοιπόν δεν έχετε κάνει μέχρι στιγμής καμία ηλεκτρονική αγορά, μήπως ήρθε η ώρα να κάνετε την αρχή αγοράζοντας ένα αγαπημένο βιβλίο;

Α! και κάτι τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό, το βιβλίο θα έρθει κατευθείαν στην πόρτα σας, έχοντας κερδίσει χρόνο, ενέργεια και χρήμα.

Αυτά… κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα. Κάπως έτσι τελειώνουν τα παραμύθια και κάπως έτσι θα τελειώσουμε κι εμείς. Θα μπορούσαμε να γράψουμε πολλά ακόμα, αλλά είναι προτιμότερο να διαβάσετε τα υπόλοιπα κάνοντας τις δικές σας διαδικτυακές περιηγήσεις με θέμα το βιβλίο. Μία διαδικτυακή βόλτα θα σας πείσει. Κι όπως λέει και το μήνυμα του 2010 για την παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου:

Ένα βιβλίο σε περιμένει. Βρες το!

Νανά Χρυσοστόμου Μιχαηλίδου (Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.)
Διαχειριστής KidsGo