Πιστεύει στον εαυτό του;

Ημερομηνία δημοσίευσης άρθρου: Φεβρουαρίου 4, 2016 Συγγραφέας: Αλεξάνδρα Καππάτου Κατηγορία: Ψυχολογία

Πολύ συχνά στις συζητήσεις μας για τα παιδιά αναφέρουμε τη λέξη αυτοεκτίμηση. Πόσοι όμως από εμάς γνωρίζουν τι ακριβώς σημαίνει και με ποιον τρόπο μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας να την αναπτύξει.

Αυτοεκτίμηση είναι ο τρόπος που κάθε παιδί αντιλαμβάνεται, αξιολογεί και εκτιμά τον εαυτό του. Επίσης, ο βαθμός που αισθάνεται αποδεκτό και εκτιμάται από τους ενηλίκους εκείνους που παίζουν σπουδαίο ρόλο στη ζωή του. Συγκεκριμένα, στη ζωή του παιδιού κυριαρχούν κάποιοι άνθρωποι που είναι πολύ σημαντικοί, όπως η μητέρα του, ο πατέρας του, τα αδέλφια του, οι γιαγιάδες και οι παππούδες του, οι δάσκαλοί του κ.λπ. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν μεγάλη επίδραση στην ανάπτυξη της αυτοεκτίμησής του. Η αυτοεκτίμηση είναι μια διαδικασία που μπορεί να αλλάξει μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο. Αναπτύσσεται από την παιδική ηλικία και συνεχίζεται μέχρι την ενήλικη ζωή.

H αυτοεκτίμηση αποτελεί τη βάση για τη συναισθηματική και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού. Είναι το διαβατήριο για την επιτυχία στην ενήλικη ζωή του, αλλά και η πανοπλία του απέναντι στις προκλήσεις του κόσμου. Τα παιδιά που γνωρίζουν τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες τους φαίνεται να έχουν έναν ευκολότερο χειρισμό των συγκρούσεων και αντιστέκονται καλύτερα στις πιέσεις. Κάποια παιδιά φαίνεται ότι διαθέτουν περισσότερη αυτοεκτίμηση από ό,τι άλλα.

Πώς αναπτύσσεται

Τα παιδιά θα νιώσουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και πίστη στη ζωή μόνο αν βιώσουν τη χαρά της επιτυχίας μιας προσπάθειάς τους. Από τη στιγμή της γέννησης, μαθαίνουν ότι με τα κατορθώματά τους κερδίζουν το χαμόγελο, την αποδοχή και την αγάπη των γονιών τους. H ενθάρρυνση των γονιών είναι σημαντική, για να προχωρήσουν στην ανίχνευση του περιβάλλοντος.

Έχουν ανάγκη από το «μπράβο», την προτροπή, τον έπαινο. Mε αυτό τον τρόπο τούς δείχνουμε την αγάπη, την προσοχή και την εκτίμησή μας και τα βοηθάμε να πιστέψουν στον εαυτό τους και στις ικανότητές τους. Έστω κι αν δεν πετυχαίνουν πάντα τους στόχους τους, μπορούμε να αναγνωρίσουμε την προσπάθεια που κατέβαλαν και να τους πούμε πως την επόμενη φορά, με λίγη προσοχή, θα τα καταφέρουν ακόμα καλύτερα.

Σ’ αυτό το σημείο, να υπογραμμίσουμε ότι εκείνοι που πρέπει καταρχήν να συμφιλιωθούν με τις αποτυχίες των παιδιών είναι οι γονείς. Πρέπει να τις αντιμετωπίσουν ως κάτι φυσικό και παροδικό, βοηθώντας τα παιδιά να αποκτήσουν περισσότερο θάρρος και αποφεύγοντας την τελειομανία, που μπορεί να τα αγχώνει. Eξάλλου, όπως και οι ενήλικοι, έτσι και τα παιδιά σε κάποια πράγματα νιώθουν σιγουριά ενώ σε κάποια άλλα, όχι. Να διαχωρίσουμε ότι είναι λάθος να σκεφτόμαστε ότι ο συνεχής έπαινος του παιδιού είναι η διαδρομή προς την απόκτηση αυτοεκτίμησης.

• Έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στις δυνατότητές του.
• Αναλαμβάνει την ευθύνη για τις πράξεις του.
• Έχει ευκολία να κάνει νέους φίλους.
• Ενθουσιάζεται με νέες δραστηριότητες.
• Ελέγχει τη συμπεριφορά του.
• Συνεργάζεται και ακολουθεί κανόνες.
• Θέλει να είναι δημιουργικό.
• Επιλέγει αν θα παίξει μόνο του ή με άλλα παιδιά κ.λπ.

• Δεν θέλει να δοκιμάσει νέα πράγματα.
• Μιλά αρνητικά για τον εαυτό του.
• Παρουσιάζει μικρή ανοχή στην απογοήτευση και τη ματαίωση.
• Τα παρατά εύκολα.
• Είναι υπερβολικά επικριτικό.
• Θεωρεί μόνιμες τις προσωρινές αποτυχίες.
• Είναι απαισιόδοξο.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να συνδέεται με άλλες καταστάσεις, όπως το στρες ή την αύξηση αντικοινωνικής συμπεριφοράς.

Πώς θα βοηθήσετε το παιδί…

• Oι βάσεις για την εμπιστοσύνη του παιδιού στον εαυτό του μπαίνουν από νωρίς. Aπό τις πρώτες κιόλας μέρες της ζωής του παίρνει τα πρώτα μηνύματα.

• Όσο πιο ξεκάθαρα είναι τα δικά σας όρια τόσο πιο επιτυχή θα είναι τα μηνύματα που θα περάσετε στο παιδί σας.

• Πιστέψτε το παιδί σας και δείξτε του ότι είναι αξιαγάπητο.

• Αναγνωρίζετε τα δυνατά και αδύνατα σημεία του παιδιού σας, ώστε να το προτρέπετε να βάζει στόχους προσιτούς.

• Να το επαινείτε για τα επιτεύγματά του και να το καθησυχάζετε όταν κάτι δεν καταφέρνει.

• Nα ακούτε το παιδί σας με προσοχή.

• Nα το ενθαρρύνετε να εκφράζει τα συναισθήματα και τις απόψεις του.

• Nα λαμβάνετε σοβαρά υπόψη όσα λέει.

• Nα του απαντάτε με ειλικρίνεια, προσαρμόζοντας βέβαια την απάντησή σας στην ηλικία του.

• Nα αναγνωρίζετε την προσπάθειά του, ακόμα κι αν δεν τα πήγε καλά.

• Nα του δίνετε ευκαιρίες να δοκιμάζει νέα πράγματα.

• Nα δείχνετε εμπιστοσύνη στις δυνατότητές του, ώστε να καλλιεργήσει μέσα του τα εφόδια που του είναι απαραίτητα για να τα βγάλει πέρα στη ζωή του.

• Nα αντισταθμίζετε τα αρνητικά με τα θετικά στοιχεία.

• Να θυμάστε ότι με τη συμπεριφορά σας αποτελείτε πρότυπο για το παιδί.

Tι να αποφεύγετε…

• Nα του λέτε «μπράβο» κάθε στιγμή, όταν δεν το εννοείτε, γιατί έτσι του δημιουργείτε δυσπιστία.

• Nα δίνετε μεγάλη έμφαση όταν διεκπεραιώνει τα καθημερινά του καθήκοντα.

• Nα χρησιμοποιείτε ηχηρές φράσεις όταν θέλετε να επικροτήσετε κάτι που έκανε, π.χ., «μπράβο», «θαυμάσια», «τέλεια», χωρίς όμως να τις συνοδεύετε με ένα ζεστό βλέμμα κι ένα χάδι.

• Να του λέτε ότι δεν το αγαπάτε.

• Παρατηρήσεις που το προσβάλλουν.

• Να είστε επιθετικοί μαζί του.

• Να κάνετε συγκρίσεις με άλλα παιδιά.

Αλεξάνδρα Καππάτου
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
www.akappatou.gr