Εκπαίδευση

  • KidsGo με αγάπη!

Το κόστος της σωματικής τιμωρίας στα παιδιά

Ημερομηνία δημοσίευσης άρθρου: Οκτωβρίου 3, 2013 Συγγραφέας: Βάλια Παυλίδου Κατηγορία: Εκπαίδευση, Ψυχολογία

Το κόστος της σωματικής τιμωρίας στα παιδιά

Στη συμβουλευτική γονέων έρχομαι συχνά αντιμέτωπη με την ακόλουθη απορία των γονιών:
«Είναι τόσο τραγικό να δίνω στο παιδί μου μια ξυλιά στον ποπό όταν κάνει ζημίες;»,
«Ένα χτύπημα στο χέρι όταν πάει να αγγίξει την πρίζα είναι κακό;».

Με αφορμή τέτοιου είδους απορίες αισθάνθηκα την ανάγκη να γράψω κάποια πράγματα για τη σωματική τιμωρία. Η απάντηση λοιπόν δεν έχει να κάνει με το τραγικό της υπόθεσης αλλά με το παιδαγωγικό. Οι περισσότεροι γονείς που χρησιμοποιούν τη σωματική τιμωρία παραδέχονται ότι δεν έχει αποτέλεσμα. Τα παιδιά δεν συμμορφώνονται και επαναλαμβάνουν τη συμπεριφορά που επιθυμεί ο γονιός να εξαλείψει. Γιατί επιμένουν να τη χρησιμοποιούν; Γιατί δεν ξέρουν τι άλλο να κάνουν. Καταλαβαίνετε όμως ότι αυτός δεν είναι επαρκής λόγος για να χειροδικούμε σε βάρος ενός παιδιού. Και η αλήθεια είναι πως κανένας λόγος δεν είναι επαρκής για να χειροδικούμε σε βάρος των παιδιών μας. Ακόμα όμως και στην περίπτωση που το ξύλο έχει αποτέλεσμα, αναρωτηθείτε τι μήνυμα περνάει στο παιδί.

  • Ότι μπορεί να επιβάλλει και το ίδιο τη θέληση του με τη βία, και είναι σίγουρο ότι όταν βρεθεί σε αντίστοιχη θέση θα το κάνει.

ValiaPavlidou_image18

  • Ότι οφείλει να υπακούει υπό την απειλή της βίας.

ValiaPavlidou_image17

  • Ότι είναι αποδεκτό από το γονέα να χειροδικεί και αυτό οφείλει να είναι το θύμα – αποδέκτης μιας τέτοιας συμπεριφοράς.

Αυτό από μόνο του δημιουργεί αισθήματα μειονεξίας και ντροπής στο παιδί και δεν του μαθαίνει να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τις καταστάσεις της ζωής του.

ValiaPavlidou_image19Το χειρότερο είναι και το μήνυμα που περνάει στον ίδιο το γονέα «Το παιδί μου συμμορφώνεται όταν το χτυπάω». Άρα τι θα κάνω την επόμενη φορά που θα πάει να αγγίξει το μάτι της κουζίνας, που θα πιάσει το μαχαίρι, που θα αντιμιλήσει;

Η αποτελεσματικότητα του μέτρου αυτού ωθεί ασυναίσθητα το γονέα να το χρησιμοποιεί όλο και παραπάνω. Όμως οφείλει να αναρωτηθεί με τι κόστος για την ψυχική και πνευματική εξέλιξη του παιδιού του.

ValiaPavlidou_image21Αυτό που μπορεί να κάνει κάθε γονέας είναι αρχικά να αναγνωρίσει τα δικά του συναισθήματα που τον ωθούν σε αυτήν τη συμπεριφορά:

Θυμός, φόβος, απελπισία;

Οφείλει να διαχειριστεί ο ίδιος τα συναισθήματα αυτά και να μην τα εκτονώσει στο παιδί. Ο τρόπος που θα αντιμετωπίσει τη συμπεριφορά του παιδιού θα πρέπει να έχει έναν παιδαγωγικό χαρακτήρα, δηλαδή να βοηθήσει το παιδί να κατανοήσει γιατί η συμπεριφορά του αυτή δεν είναι αποδεκτή και ποια θα ήταν μια αποδεκτή συμπεριφορά από μέρους του.

Όταν τα παιδιά είναι μικρά (κάτω από 1,5 ετών) είναι ίσως δύσκολο να συμμορφωθούν στα λόγια μας. Όμως θα πρέπει εμείς ως γονείς να φροντίσουμε εκ των προτέρων για την ασφάλεια τους και να μην περιμένουμε από τα ίδια να το κάνουν. Να απομακρύνουμε αιχμηρά και επικίνδυνα αντικείμενα, να καλύπτουμε επιφάνειες που μπορεί να τα τραυματίσουν και φυσικά να τα έχουμε υπό την επίβλεψη μας.

Θα πρέπει να επαναλαμβάνουμε διαρκώς τις απαγορεύσεις μας και να φροντίζουμε να είναι όσο το δυνατόν λιγότερες για να αρχίσει το παιδί να τις κατανοεί και να συμμορφώνεται. Δεν πειράζει, σε αυτή την ηλικία, αν λερώνει τα τζάμια και τους καθρέπτες, αν κάνει ψίχουλα στο πάτωμα όταν τρώει. Αν απαγορεύουμε τα πάντα, φυσικά και θα αντιδρά στα πάντα.

Μεγαλώνοντας είναι καλό να έχουμε κάποιους γενικούς κανόνες στο σπίτι, στους οποίους θα έχουμε την απαίτηση να συμμορφώνονται. Η μη συμμόρφωση δεν είναι απαραίτητο να ακολουθείται από τη βία αλλά μπορεί να συνεπάγεται την στέρηση ενός προνομίου (το να μην βγει έξω να παίξει αν δεν τελειώσει τα μαθήματα του) ή το να υποστεί το παιδί τη λογική συνέπεια της πράξη του (αν δεν είναι στο τραπέζι την ώρα που τρώμε, δεν θα φάει μεσημεριανό).

Αυτές οι συνέπειες σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να επιβάλλονται από το γονιό με φωνές, απειλές και νεύρα αλλά να παρουσιάζονται ως οι φυσικές και λογικές συνέπειες της πράξης του παιδιού. Στόχος είναι να αρχίσει το παιδί να κατανοεί ότι έχει κάποιο έλεγχο της ζωής του και ότι μπορεί να αποφασίσει το ίδιο για κάποια πράγματα που το αφορούν.

ValiaPavlidou_image16

Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τη σωματική τιμωρία μπορείτε να επισκέπτεστε το Δίκτυο για την πρόληψη και την καταπολέμηση της σωματικής τιμωρίας στα παιδιά.

ValiaPavlidou_image20

Αν δυσκολεύεστε να σταματήσετε μια παρατεταμένη συμπεριφορά χειροδικίας προς το παιδί σας, είναι καλύτερο να ζητήσετε τη βοήθεια κάποιου ειδικού, παρά να τραυματίσετε ανεπανόρθωτα τη σχέση με το παιδί σας.

ValiaPavlidou_image14

Βάλια Παυλίδου – Ψυχολόγος
Μsc Κοινωνικής Κλινικής Ψυχολογίας ΑΠΘ, Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία
www.psychologos-pavlidou.gr

ValiaPavlidou_logo

Μοιραστείτε το άρθρο!

Facebook facebook   Twitter twitter   Email email  

Βάλια Παυλίδου

Η Βάλια Παυλίδου γεννήθηκε το 1978 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ψυχολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης όπου συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές της με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών στον τομέα της Κοινωνικής Κλινικής Ψυχολογίας. Στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών σπουδών της εξειδικεύτηκε στην Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία. Πραγματοποίησε την πρακτική της άσκηση ως ειδικευόμενη κλινική ψυχολόγος στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης και στην Ιατροπαιδαγωγική Υπηρεσία και την Μονάδα Θεραπείας Συμπεριφοράς του Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε για 5 χρόνια στο Κέντρο Εργάνη ως Ψυχολόγος παρέχοντας Συμβουλευτική Απασχόλησης και Ψυχοκοινωνική Στήριξη κυρίως σε γυναίκες και σε μέλη Ευπαθών Κοινωνικά Ομάδων. Επίσης δούλεψε συμβουλευτικά με γυναίκες μέλη γυναικείων συνεταιρισμών με στόχο την ενδυνάμωση της ομάδας, την βελτίωση της επικοινωνίας, την διαχείριση συγκρούσεων και την ομαδική λήψη αποφάσεων. Παράλληλα συνεργάστηκε με την ΧΕΝ Καλαμαριάς, συντονίζοντας την Ομάδα Ανάπτυξης Δεξιοτήτων Επικοινωνίας, με την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης ως Συνεργάτης σε θέματα Ανθρωπίνων Πόρων και με τα ΙΕΚ Τριανδρίας, διδάσκοντας το μάθημα της Κοινωνικής Ψυχολογίας. Από το 2010 είναι συνεργάτιδα της Ergonomia. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας δούλεψε στην Cosmote Θεσσαλονίκης ως Ψυχολόγος παρέχοντας συμβουλευτική στο προσωπικό της επιχείρησης αναφορικά με την διαχείριση εργασιακών και προσωπικών προβλημάτων. Είναι μέλος του Δικτύου Ψυχολόγων της Ergonomia στην Θεσσαλονίκη και έχει εκπαιδευτεί στην Διαχείριση Κρίσεων (Critical Incident Stress Management). Επίσης, συντονίζει Ομάδες Γονέων στην Ανατολική Θεσσαλονίκη με θέμα την βελτίωση της σχέσης γονέων – παιδιών και την διαπαιδαγώγηση με την χρήση μη τιμωρητικών παρεμβάσεων που σέβονται την προσωπικότητα και ενισχύουν την αυτονομία του παιδιού Έχει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου και επί του παρόντος διατηρεί γραφείο στην Θεσσαλονίκη, Αγίας Σοφίας 41, παρέχοντας ψυχοθεραπευτικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες σε ενήλικες και εφήβους με βάση τις αρχές της Γνωστικής Συμπεριφορικής Προσέγγισης. Η επαγγελματική της εμπειρία συμπληρώνεται από συμμετοχές σε ερευνητικά προγράμματα, δημοσιεύσεις και πλήθος εισηγήσεων σε θέματα συμβουλευτικής και ψυχολογίας.