Δεκάλογος Πρόληψης για τους Γονείς από τη Μαρία Χουρδάκη
Η Μαρία Χουρδάκη (1918 – 2010) ήταν από τις πρώτες ψυχολόγους στην Ελλάδα. Ίδρυσε το θεσμό των Σχολών Γονέων στην Ελλάδα (1962) και πρωτοστάτησε στη δημιουργία της «Διεθνούς Ομοσπονδίας για την Εκπαίδευση των Γονέων» (F.I.E.P.) (1964).
1. Το παιδί σας πρέπει να έρχεται στη ζωή όταν είναι επιθυμητό, όταν ως γονείς είστε έτοιμοι να δημιουργήσετε ζεστή ατμόσφαιρα και θετικές σχέσεις μαζί του. Διαφορετικά αισθάνεται ανασφάλεια, εγκατάλειψη και τα πρώτα στοιχεία ψυχικών διαταραχών αρχίζουν να διαμορφώνονται.
2. Συνηθίστε το παιδί σας από νωρίς στις μικρές ευθύνες του, αργότερα στις μεγαλύτερες. Μην το υπερπροστατεύετε, μην το δικαιολογείτε πάντα. Δίνετε του όμως τις ευκαιρίες για συζήτηση, μάθετε να το ακούτε, διατηρείτε το διάλογο μαζί του.
3. Παραδεχτείτε το παιδί σας όπως είναι: περισσότερο ή λιγότερο έξυπνο, δραστήριο ή όχι, καλοφτιαγμένο ή άσχημο, κοντό, παχύ, ψηλό, αγόρι ή κορίτσι κ.α. Μην το ταπεινώνετε, μην κάνετε μόνιμα συγκρίσεις με άλλα παιδιά ή με τον εαυτό σας. Καθένας έχει την αξία του. Βοηθήστε το να τη βρει.
4. Ενισχύετε πάντα την εμπιστοσύνη του παιδιού στον εαυτό του, την αυτοεκτίμηση. Επαινέστε το, ενθαρρύνετε κάθε πρωτοβουλία του, βοηθήστε το να κρίνει, να αναζητά σε κάθε πρόβλημα τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία του, να παίρνει θέση. Σταυροδρόμια υπάρχουν πολλά στη ζωή. Μην το αφήνετε να αποκτήσει την πείρα επιλογών, για πρώτη φορά, μπροστά στο σταυροδρόμι των ναρκωτικών.
5. Η προεφηβεία-εφηβεία είναι μια φάση γεμάτη προβληματισμούς. Οι σχέσεις σας με το παιδί σας δοκιμάζονται. Κρατήστε την ισορροπία με κατανόηση και διάλογο. Οι έφηβοι σας χρειάζονται, αλλά σύμφωνα με έκφραση τους «δίπλα και όχι από πάνω». Θέλουν συνεργασία, όχι εξουσία.
6. Διαμορφώνετε τα σχέδια σας για το παιδί με βάση αυτό που είναι και όχι αυτό που θα «θέλατε» να είναι. Μην υπερτιμάτε τις δυνάμεις του, τη νοημοσύνη του, στις σπουδές του, στην εκλογή επαγγέλματος. Καλύτερα επιτυχημένος στο δημιουργικό του επάγγελμα παρά δυστυχής στο «βάθρο» των φιλοδοξιών σας.
7. Μην αποξενώνεται το παιδί σας από τους φίλους, από τις διάφορες ομάδες, πολιτιστικές, αθλητικές κ.α. Μην το καθηλώνετε στην ακινησία της καρέκλας και των πολλών μαθημάτων που δεν αφήνουν ελεύθερο χρόνο. Η ομαδική ευθύνη είναι κίνητρο για δράση, για δημιουργία. Εξάλλου, στην ομάδα, μπορεί ο έφηβος να βρει ό,τι δεν βρήκε κοντά σας: αυτοεκτίμηση, αναγνώριση, παραδοχή. Κι αν κάποια φορά το παιδί σας δεν βρει αμέσως το σωστό δρόμο του, μην το αποξενώνετε. Κρατάτε ανοιχτές τις πόρτες του σπιτιού και της καρδιάς.
8. Μην κρύβετε από το παιδί σας τις δυσκολίες σας, οικονομικές, κοινωνικές, επαγγελματικές, ψυχολογικές, χωρίς όμως να τις δραματοποιείτε. Το παιδί εκτιμά περισσότερο το γονέα που παλεύει, από εκείνον που του προσφέρει έτοιμη, άνετη ζωή.
9. Είναι ανάγκη να υπάρχει συνεννόηση στην οικογένεια, παραδοχή ανάμεσα στους συζύγους. Αν δεν γίνεται, το διαζύγιο δεν είναι τραυματικό για το παιδί, όταν οι χειρισμοί είναι πολιτισμένοι και αξιοπρεπείς.
10. Περάστε στα παιδιά σας ιδανικά, όσο και αν αυτά ταλαιπωρούνται στην εποχή μας. Μην τα συνηθίζετε μόνο στην έγνοια του «εαυτού», είναι βαρύ φορτίο που τελικά καταρρέει. Τα πλατύτερα ιδανικά ανοίγουν ορίζοντες και θεμελιώνουν την αισιοδοξία και την αγωνιστική διάθεση για ζωή.
Παναγιώτα Κυπραίου
Ψυχοθεραπεύτρια – Συντονίστρια Σχολών Γονέων