Ψυχολογία

  • KidsGo με αγάπη!

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας στα παιδιά (ΔΕΠ-Υ)

Ημερομηνία δημοσίευσης άρθρου: Απριλίου 3, 2014 Συγγραφέας: Ιωάννα Αλπέρτη Κατηγορία: Ψυχολογία

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας στα παιδιά (ΔΕΠ-Υ)

IoannaAlperti_icon7Τι είναι η ΔΕΠ-Υ

  • Η ΔΕΠ-Υ αποτελεί μια από τις πιο διαδεδομένες διαταραχές συμπεριφοράς της παιδικής ηλικίας.
  • το DSM IV τοποθέτησε τα διαγνωστικά κριτήρια της διαταραχής σε δυο διαστάσεις, την ελλειμματική προσοχή και την υπερκινητικότητα-παρορμητικότητα.

IoannaAlperti_icon1

  • Η Διάγνωση γίνεται από εξειδικευμένη παιδοψυχιατρική ομάδα σε συνεργασία με τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς.
  • Η αναγνώριση του προβλήματος συμπίπτει συνήθως με την ένταξη στο σχολείο λόγω των αυξημένων απαιτήσεων. Ωστόσο τα παιδιά ήδη από την ηλικία των 3 ετών εμφανίζουν συμπτώματα.
  • Η ελλειμματική προσοχή συνεπάγεται γρήγορη μετάβαση από μια ασχολία σε άλλη χωρίς την ολοκλήρωση της πρώτης.
  • Υπερδραστηριότητα συνεπάγεται υπερβολική ανησυχία σε καταστάσεις που απαιτούν ηρεμία (πχ. στη τάξη).
  • Επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ότι η ΔΕΠ-Υ ποικίλλει μεταξύ 2%-17% του πληθυσμού. Αυτό πιθανόν να οφείλεται στη διαφορετική διαγνωστική εκτίμηση.

IoannaAlperti_icon7Τι παρουσιάζουν τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ

  • Περιφρόνηση ως προς τους κανόνες
  • Παρενόχληση προσώπων
  • Διαταραχές στις γνωστικές τους λειτουργίες (π.χ. καθυστέρηση στη κινητική και γλωσσική τους ανάπτυξη)
  • Αντικοινωνική συμπεριφορά
  • Μειωμένη αυτοεκτίμηση
  • Επιθετικότητα

IoannaAlperti_icon7Βασικά Συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ

  • ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ (το πιο τυπικό χαρακτηριστικό της διαταραχής)

Η συμπεριφορά του παιδιού στην κίνηση είναι βιαστική και αδέξια. Ησυχάζει μόνο ύστερα από μεγάλη κούραση. Τα παιδιά αυτά κινούνται ακόμα και στον ύπνο τους. Ακόμα και όταν κάθονται είναι νευρικά και κινούν τα χέρια και τα πόδια τους.

  • ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΧΗ
  • Τα παιδιά δυσκολεύονται να ολοκληρώσουν αυτό που άρχισαν
  • Η προσοχή τους περισπάται εύκολα
  • Συχνά φαίνονται να μην ακούν
  • Δυσκολεύονται να ακολουθήσουν οδηγίες
  • Αποφεύγουν εργασίες που απαιτούν προσπάθεια και συγκέντρωση

IoannaAlperti_icon3

  • ΠΑΡΟΡΜΗΤΙΚΟΤΗΤΑ
  • Τα παιδιά ενεργούν χωρίς να σκέφτονται τις συνέπειες των πράξεων τους
  • Διακόπτουν τους άλλους
  • Δεν περιμένουν τη σειρά τους

ΠΡΟΣΟΧΗ: πολλά «φυσιολογικά» παιδιά μπορεί να παρουσιάζουν κάποια χαρακτηριστικά της διαταραχής όμως για τη διάγνωσή της θα πρέπει να πληρούνται τα κριτήρια.

IoannaAlperti_icon7Δευτερογενή Συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ

  • Χάνουν-ξεχνούν πράγματα
  • Συναισθηματική απάθεια
  • Ταλαντεύσεις στη διάθεση (από τα γέλια στο κλάμα)
  • Δυσκολία στις κοινωνικές σχέσεις (απόρριψη, απομόνωση, στιγματισμός)
  • Χαμηλή αυτοεκτίμηση
  • Ανυπομονησία
  • Έλλειψη οργάνωσης

Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ εμφανίζουν τα συμπτώματα σε περισσότερα από ένα πλαίσια συνήθως στο σπίτι και το σχολείο.

IoannaAlperti_icon7Θεραπεύεται η ΔΕΠ-Υ;
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ξεπερνούν το πρόβλημα μεγαλώνοντας αν και η υπερκινητικότητα ελαττώνεται, η διάσπαση προσοχής παραμένει. Ωστόσο μια ολοκληρωμένη θεραπευτική παρέμβαση η οποία θα συνδυάζει:

  • Ψυχοεκπαίδευση γονέων και εκπαιδευτικών
  • Θεραπεία συμπεριφοράς του παιδιού
  • Υποστήριξη του παιδιού στις σχολικές δραστηριότητες
  • Ψυχοθεραπεία παιδιού-οικογένειας

θα βοηθήσει τα παιδιά να έχουν μια πλήρη και παραγωγική φυσιολογική ζωή.

IoannaAlperti_icon7Διαγνωστική αξιολόγηση
Για την καλύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος χρειάζεται μια καλή διάγνωση.
Η διαγνωστική αξιολόγηση περιλαμβάνει:

  • Συνεντεύξεις με το παιδί, τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς
  • Αξιολόγηση συμπεριφοράς του παιδιού με χρήση κλιμάκων
  • Αξιολόγηση νοητικού δυναμικού και πιθανών μαθησιακών δυσκολιών του παιδιού
  • Αξιολόγηση ψυχικής υγείας γονέων
  • Άμεση παρατήρηση του παιδιού στο σχολείο

IoannaAlperti_icon5

IoannaAlperti_icon7Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση προϋποθέτει τη συνεργασία του παιδιού, των γονέων του και των δασκάλων του. Η επιθυμητή αλλαγή για να επέλθει απαιτεί χρόνο, υπομονή και σταθερή επανάληψη των παρεμβάσεων μέχρι να εμφανιστεί θετική διαφοροποίηση.

IoannaAlperti_icon7Στοχοθέτηση
Για την αντιμετώπιση ενός προβλήματος χρειάζεται πρώτα να γίνει ανάλυση αυτού και ύστερα να βάλουμε στόχους. Στόχος είναι η τροποποίηση της συμπεριφοράς του παιδιού και όχι το ίδιο το παιδί.

Γενικοί Στόχοι:

    • Αύξηση ελέγχου παρορμητικότητας-υπερκινητικότητας
    • Αύξηση ικανότητας προσοχής

Η ανάλυση της συμπεριφοράς στοχεύει στην εύρεση των αιτιών που οδηγούν το παιδί στη δυσλειτουργική συμπεριφορά όπως:

  • Εργασίες με οδηγίες
  • Εργασίες που απαιτούν προσοχή
  • Εργασίες που πρέπει να μείνει ακίνητος
  • Απαιτητικές εργασίες

Τι κάνει το παιδί σε αυτές τις εργασίες;

  • Διακόπτει λέγοντας άσχετα
  • Κινείται άσκοπα
  • Ζητά να πάει τουαλέτα/ για νερό
  • Δεν δίνει προσοχή
  • Δεν κατανοεί
  • Κάνει λάθη απροσεξίας κ.α.

Τι κερδίζει το παιδί απ΄ τη συμπεριφορά του;

  • Αποφυγή της εργασίας
  • Εκτόνωση της τάσης για κινητικότητα

IoannaAlperti_icon7STOP-THINK-DO, Τεχνική Αυτοελέγχου

  • STOP: να αναγνωρίσει τα συναισθήματα του και να ελέγξει την παρόρμησή του
  • THINK: να σκεφτεί τις επιλογές που έχει και τις συνέπειες που έχει κάθε επιλογή
  • DO: να χρησιμοποιήσει κατάλληλες στρατηγικές για την επίλυση ενός προβλήματος ή μιας διαμάχης

IoannaAlperti_icon2

IoannaAlperti_icon7Συμβουλές

  • Αποδεχτείτε το όρια του παιδιού
  • Δώστε του αγάπη-αποδοχή-στοργή
  • Επικοινωνήστε με σαφήνεια μαζί του
  • Να είστε συνεπείς
  • Να έχετε υπομονή
  • Να καθιερώσετε και να διατηρήσετε ένα πρόγραμμα
  • Δώστε ευκαιρίες στο παιδί να απελευθερώσει την ενεργητικότητά του και να ασχοληθεί με δραστηριότητες που του αρέσουν
  • Η «επιθυμητή» συμπεριφορά προϋποθέτει θετικό περιβάλλον με αμοιβές και θετική επανατροφοδότηση
  • Προσαρμόστε τις απαιτήσεις σας στις δυνατότητες του παιδιού, μην εγκαταλείπετε τις προσδοκίες σας για αυτό αλλά μην τις υπερβαίνετε κιόλας.

IoannaAlperti_icon4

«Το παιδί κάνει οδύσσεια προσπάθεια να συγκεντρωθεί, να ελέγξει τον εαυτό του, τις αντιδράσεις, το θυμό του […] παλεύει για να φτάσει στην «Ιθάκη»-ενήλικη ζωή […] Το ασφαλές-υποστηρικτικό πλαίσιο θα βοηθήσει το παιδί να υπομείνει, να ελέγξει, να εκτονώσει τα συναισθήματα του, να ωριμάσει και να μην υποφέρει»
Parry, 1993

Βιβλιογραφικές αναφορές

  • Βάρβογλη Λ, (2005), Τι συμβαίνει στο παιδί; , εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα
  • Varma P.V., (1997), Τα δύσκολα παιδιά, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα
  • Ιεροδιακόνου Χ.Σ. (1991), Ψυχικά προβλήματα στα παιδιά, εκδόσεις μαστορίδη, Θεσσαλονίκη
  • Καλαντζή Α., Αγγελή Κ., Ευσταθίου Γ., (2009), Ελληνική κλίμακα Αξιολόγησης της ΔΕΠ-Υ –ΙV, Ελληνικά Γράμματα ,Αθήνα
  • Καλαντζή Α. (2011), ΔΕΠ-Υ σε παιδιά ,εφήβους και ενηλίκους, εκδόσεις ΙΕΘΣ, Αθήνα
  • Γιαννουλάκη Τ., (2009), η ΔΕΠ-Υ και η αντιμετώπισή της στο δημοτικό σχολείο, Επιστημονικό Βήμα

Ιωάννα Αλπέρτη
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια

Για επικοινωνία: ioanna_alperti@hotmail.gr

Μοιραστείτε το άρθρο!

Facebook facebook   Twitter twitter   Email email  

Ιωάννα Αλπέρτη

Η Αλπέρτη Ιωάννα είναι πτυχιούχος του τμήματος Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών (αρ. αδειας 24271/08), με ειδίκευση στη Συμβουλευτική Συνθετική Ψυχολογία -BTEC Advanced Professional Diploma in Integrative Counselling. Εργάζεται ως Ψυχολόγος στο Οικοτροφείο της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ (Μάρτιος 2008 έως σήμερα) - Μονάδα Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης ατόμων με ψυχικές διαταραχές και νοητική υστέρηση και είναι Επιστημονικά Υπεύθυνη του Προστατευμένου Διαμερίσματος ημιαυτόνομης διαβίωσης (Σεπτέμβριος 2014 έως σήμερα). Έχει μετεκπαίδευση στην Κλινική Ψυχοπαθολογία (Αιγινήτειο Νοσοκομείο), στη Γεροντολογία-Ψυχογυριατρική (Μκο Νέστωρ), στη Συστημική προσέγγιση και στη Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων (Σισμανόγλειο Νοσοκομείο). Επιπλέον εμπλέκεται ενεργά στο σχεδιασμό και την υλοποίηση Ευρωπαϊκών προγραμμάτων Erasmus + Key action 1 και σύντομα θα λάβει πιστοποίηση ως Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων - εφαρμογή μη τυπικής μάθησης στην εκπαίδευση νέων (ΕΟΠΠΕΠ). Έχει συμμετάσχει μέσα από τη δουλειά της ως μέλος αλλά και ως επικεφαλής σε αρκετά Ευρωπαϊκά Προγράμματα «youth in action» και «Mobility (IKY)» σε χώρες όπως η Τουρκία (Yes fashion No Violence), η Πολωνία (I have the chance to give an opportunity), η Γερμανία (Πρόγραμμα εκπαίδευσης σε θέματα ανήλικης παραβατικότητας διάρκειας 15 ημερών), η Ισπανία (Place and Train), η Γαλλία (πρόγραμμα εκπαίδευσης στην Ψυχιατρική μεταρρύθμιση διάρκειας 15 ημερών) και η Ελλάδα (Art Expression-Fight Depression). Επιπλέον έχει εκπαίδευση σε τεχνικές εικαστικής θεραπείας και δραματοθεραπείας. Η επιμόρφωση της συνεχίζεται με εκπαιδευτικά προγράμματα δια βίου μάθησης και σεμινάρια στην Ελλάδα.