Αυτιστική Διαταραχή, Μέρος ε’, Η θεραπευτική προσέγγιση

Ημερομηνία δημοσίευσης άρθρου: Σεπτεμβρίου 26, 2013 Συγγραφέας: Μάχη Κλεάνθους Κατηγορία: Υγεία

Ερχόμαστε λοιπόν στο πιο βασικό ερώτημα που θέτουν όλοι οι γονείς.

«Τι κάνουμε τώρα; Πως θεραπεύεται ο αυτισμός;»

Ο κάθε γονιός, στη προσπάθεια του να βοηθήσει το παιδί του, είναι διατεθειμένος να δοκιμάσει τα πάντα. Γι´ αυτό δεν είναι παράξενο και σαφώς καθόλου κατακριτέο το γεγονός ότι κάποιοι γονείς δυσκολεύονται να αποδεχτούν το ότι μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί για τον αυτισμό θεραπεία, με την έννοια της πλήρους ίασης.

Οι πλείστοι γονείς, άλλοι λιγότερο, άλλοι περισσότερο, είναι διατεθειμένοι να δοκιμάσουν ένα ή και περισσότερα από τα πιο κάτω:

• θεραπεία με βλαστοκύτταρα (έγχυση ομφαλοπλακουντιακού αίματος του ίδιου του παιδιού)

• θεραπεία με υπερβαρικό οξυγόνο (ΗΒΟΤ)

• Ενέσεις Μεθυλιοποιημένου Β12

• Χηλίωση (ενεργή αποτοξίνωση από βαρέα μέταλλα και άλλες τοξικές ουσίες)

• Διατροφή χωρίς γλουτένη και καζεΐνη (GFCF)

Η προσωπική μου άποψη (σίγουρα όμως και πολλών άλλων συναδέλφων) είναι ότι η υποβολή των αυτιστικών παιδιών στα πιο πάνω δεν φαίνεται να βελτιώνει ή να επηρεάζει θετικά την έκβαση, γι´ αυτό καλό είναι να αποφεύγονται. Έπειτα, δεν υπάρχουν έρευνες (ακόμα) που να αποδεικνύουν την μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα των πιο πάνω. Πόσο ακόμη το κατά πόσο είναι ασφαλείς μέθοδοι αντιμετώπισης.

Που καταλήγουμε λοιπόν;

Στο ότι η αντιμετώπιση είναι κατά κύριο λόγο εκπαιδευτική και όχι φαρμακευτική. Σαφώς όμως γίνεται χρήση ειδικών ψυχοτρόπων φαρμάκων για την αντιμετώπιση κάποιων “συμπτωμάτων”. Για παράδειγμα, δίνεται μεθυλφαινυδάτη για την μείωση της υπερκινητικότητας, αντικαταθλιπτικά και ρισπεριδόνη για την μείωση των εμμονών, των στερεοτυπιών και της επιθετικότητας και ούτω καθεξής.

Στόχος των ειδικών, σε συνεργασία πάντα με τους γονείς, πρέπει να είναι η πλήρης αξιοποίηση του υπάρχοντος δυναμικού του παιδιού ώστε να αντιμετωπίζονται όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά οι δυσκολίες που προκύπτουν από τη διαταραχή.

Ουσιαστικά, θέλω να καταλήξω στο ότι για την παροχή βοήθειας στα αυτιστικά άτομα δεν αρκεί μια φαρμακευτική αγωγή, αλλά χρειάζεται η δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων και προγραμμάτων εντατικής παρέμβασης για την παροχή αυτόνομης διαβίωσης των αυτιστικών ατόμων και γιατί όχι ευκαιριών επαγγελματικής αποκατάστασης.

Καταλυτικό παράγοντα για την παρέμβαση αποτελεί το νοητικό επίπεδο καθώς και η γλωσσική ανάπτυξη. Το κάθε πρόγραμμα θα πρέπει να είναι εξατομικευμένο και να βασίζεται τόσο πάνω στα ελλείμματα όσο και στις ικανότητες του κάθε παιδιού.

Για παράδειγμα, για παιδιά με χαμηλό νοητικό επίπεδο και περιορισμένο λόγο, τα εκπαιδευτικά προγράμματα στοχεύουν στον περιορισμό της στερεότυπης συμπεριφοράς και της αυτό καταστροφικής τάσης. Στόχος επίσης είναι η διδασκαλία βασικής έκφρασης των αναγκών (νοηματική γλώσσα) και βασικών δεξιοτήτων αυτοεξυπηρέτησης. Αυτό το πρόγραμμα μπορεί να συμπεριλαμβάνει εντατική εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, θεραπεία συμπεριφορισμού (ΑΒΑ) κτλ. Σημαντικό είναι οι προσδοκίες να παραμείνουν ρεαλιστικές.

Για τα παιδιά με φυσιολογική νοημοσύνη και ανεπτυγμένο λόγο, τα αποτελέσματα είναι σαφώς μεγαλύτερα και σημαντικό ρόλο παίζει το πόσο νωρίς ξεκινάει το πρόγραμμα και πόσο εντατικό είναι. Αυτά τα παιδιά μπορούν να πετύχουν αυτονομία και να φτάσουν να ζουν μια σχεδόν φυσιολογική ζωή. Στόχος είναι η βελτίωση των δεξιοτήτων επικοινωνίας και κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

“If they can’t learn the way we teach, we teach the way they learn”
O. Ivar Lovaas
(Πατέρας της θεραπείας συμπεριφορισμού)

Δρ. Μάχη Κλεάνθους
Ειδική Παιδοψυχίατρος
Τμήμα Νευροψυχιατρικής
Παιδοψυχιατρική κλινική Πανεπιστημιακού Nοσοκομείου Örebro, Σουηδία

Για επικοινωνία: machi.cleanthous@gmail.com