Η φιλία είναι ένα λουλούδι!
«Είναι άθλια και αφόρητη ερημιά η έλλειψη αληθινών φίλων…»
Βάκων
«Φιλία είναι η ψυχή που κατοικεί μέσα σε δυο σώματα…»
Έμερσον
Κάνοντας ένα ταξίδι απ’ άκρη σ’ άκρη σε όλο τον πλανήτη θα διαπιστώσουμε μια πολύ πλατιά ανθρώπινη σχέση που ξεπερνά τα χρόνια, τους δεσμούς αίματος, τα συμφέροντα, το χρώμα, την καταγωγή, μια σχέση ουσιαστική, που το μοναδικό της άρωμα έρχεται ως απόσταγμα από την ανάγκη για ειλικρινή επικοινωνία και αποδοχή, από μια ανάγκη για επαφή, τη Φιλία.
Η φιλία είναι ένα λουλούδι, έρχεται και ριζώνει έτσι αναπάντεχα μέσα στην καρδιά και ανθίζει σταδιακά, καλλιεργώντας την ύπαρξη του ανθρώπου, δίνοντας ευτυχία, γαλήνη και ολοκλήρωση.
Η φιλία αποτελεί αξία σταθερή στη ζωή του ανθρώπου με την έννοια της αντοχής, όχι της στασιμότητας. Δημιουργείται έτσι απλά, από κοινά σημεία και στηρίζεται στην αγάπη και στην αμοιβαιότητα των ανθρώπων. Μέσα σε αυτήν τη σχέση ο άνθρωπος αισθάνεται ελεύθερος, μοναδικός και ασφαλής να ανακαλύψει τον άλλον μα και τον εαυτό του.
Η ελευθερία που υπάρχει μέσα στη φιλία περιέχει ευελιξία και ομορφιά. Η Αγάπη που περιβάλλει τη φιλία είναι που τη διατηρεί, την εξασφαλίζει, τη συντηρεί και την αναγεννά προσφέροντάς μας τους ωφέλιμους καρπούς της.
Τι συνιστά όμως η πραγματική φιλία;
Από όλα τα αγαθά που κάνουν τη ζωή του ανθρώπου ευτυχισμένη τίποτε δεν είναι μεγαλύτερο, τίποτε γονιμότερο, τίποτε πιο ευχάριστο από την πραγματική φιλία. Τι είναι τελικά η πραγματική φιλία;
«Συν τε δύ’ ερχομένω», λέει ο Όμηρος, «όταν πηγαίνουν δύο μαζί» μπορούν οι άνθρωποι να τα βγάλουν πέρα καλύτερα και πιο άνετα.
Γιατί ο πραγματικός φίλος:
θα σε βοηθήσει στην αντιμετώπιση των ζητημάτων σου ή των κινδύνων που διατρέχεις
θα σε βοηθήσει στην επιτυχία των σκοπών σου
θα ακούσει τα μυστικά σου
στη δυστυχία σου θα λυπηθεί μαζί σου και με πίστη θα σου συμπαρασταθεί
στην ευτυχία σου δε θα σε φθονήσει, αλλά θα χαρεί κι εκείνος ειλικρινά
θα επαινέσει την καλή σου απόδοση και θα σου ευχηθεί το καλύτερο
δε θα θελήσει ποτέ να σε εκμεταλλευτεί
όταν βρίσκεσαι σε ανάγκη θα σε βοηθήσει
θα κάνει θυσίες για σένα
θα σε σκέφτεται και όταν βρίσκεται μακριά σου
θα σου πει την αλήθεια και όταν πρέπει θα σε κρίνει με αυστηρότητα
θα είναι ειλικρινής μαζί σου και δε θα σε κολακεύει
θα χαίρεται από την παρουσία σου και θα είναι ο συμπαραστάτης σου
θα σε ενθαρρύνει και θα σε στηρίζει
θα κάνει υποχωρήσεις και δε θα κάνει οτιδήποτε το πονηρό, που θα μπορούσε να προκαλέσει μείωση, πόνο ή λύπη σε σένα.
Τα ίδια φυσικά θα προσφέρεις και συ σε αυτόν, για να έχει σταθερά θεμέλια η φιλία σας.
Η πραγματική φιλία ανυψώνει τους ανθρώπους ηθικά και πνευματικά.
Είναι όμως γεγονός ότι η φιλία δεν είναι μια εύκολη ή απλή υπόθεση. Για πολλούς ανθρώπους το να κάνουν ή να διατηρούν φίλους είναι δύσκολο. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τι ζητάμε από ένα φίλο και πρέπει να έχουμε στο νου μας και κάποιους βασικούς παράγοντες που διέπουν τη φιλία.
- Η στάση μας προς τους άλλους: Όταν περιμένουμε από τους άλλους να έχουν ίδιες απόψεις και συμπεριφορές με εμάς τότε είναι πολύ πιθανό να τους απωθήσουμε. Πρέπει να δεχτούμε ότι οι άλλοι έχουν το δικαίωμα να είναι διαφορετικοί από εμάς. Με το να αποδεχθούμε ότι οι άλλοι μπορούν να είναι διαφορετικοί, ανοίγουμε νέους δρόμους για φιλίες και σχέσεις που φέρνουν μια νέα πνοή στη ζωή μας.
- Η συμπεριφορά μας προς τους άλλους: «Να κάνεις στους άλλους αυτό που θες να κάνουν κι εκείνοι για σένα». Η φράση αυτή δεν είναι καθόλου τυχαία. Σε μια φιλία πρέπει να υπάρχει σεβασμός προς τον άλλο και να του συμπεριφερόμαστε όπως θα θέλαμε κι εμείς να μας συμπεριφέρεται.
- Δεν πρέπει να είμαστε ανυπόμονοι και να περιμένουμε άμεσα αποτελέσματα: Οι καλές φιλίες δεν κτίζονται μέσα σε μια νύκτα. Μην έχετε την εντύπωση ότι επειδή θα εκμυστηρευτείτε τις σκέψεις σας σε κάποιον ότι αυτός αμέσως θα γίνει και φίλος σας. Χρειάζεται χρόνο για να αναπτυχθεί μια σχέση.
- Αποφεύγετε την κριτική για τους άλλους: Εάν κάνετε συχνά κριτική και σχόλια σχετικά με τις αποτυχίες, τις αδυναμίες ή τις ανεπάρκειες άλλων ανθρώπων, τότε πιθανόν να δημιουργήσετε ένα αίσθημα ανασφάλειας σε αυτόν που σας ακούει. Σκεφτείτε απλά ότι την ώρα που εσείς κάνετε κριτική, ίσως να περνά από το μυαλό του, η σκέψη ότι όπως κάνετε κριτική και αρνητικά σχόλια για τους άλλους, θα κάνετε το ίδιο και για αυτόν αργότερα.
- Προσοχή στις υποχωρήσεις που κάνετε: Ο καθένας από εμάς έχει κάποιες βασικές αξίες στη ζωή του. Δεν είναι σωστό αυτές να καταρρίπτονται στο όνομα της φιλίας μόνο και μόνο για να ταιριάξει κάποιος σε ένα σύνολο. Οι αληθινοί φίλοι μάς δέχονται όπως είμαστε.
Η διατήρηση της φιλίας μας, χρειάζεται προσοχή και ενέργεια εκ μέρους μας. Μερικές σημαντικές εισηγήσεις για να πετύχουμε στον τομέα αυτό είναι οι ακόλουθες:
- Εκτιμήστε τους φίλους σας: Μην θεωρείτε κανένα φίλο δεδομένο. Δώστε τους χρόνο, μιλάτε μαζί τους, πέστε τους ότι είναι σημαντικοί για σας και ότι βελτιώνουν τη ζωή σας.
- Προσφέρετε χρόνο και προσοχή: Οι φιλίες χρειάζονται χρόνο για να διατηρηθούν. Εάν συνεχώς δεν έχετε χρόνο για τους φίλους σας, κάποτε η σημασία σας για αυτούς θα μειωθεί. Κάνετε τις φιλίες μια προτεραιότητα στη ζωή σας. Να ακούτε προσεκτικά το τι σας λένε οι φίλοι σας, δείξετε ενδιαφέρον για τη ζωή τους και τα προβλήματα τους.
- Να είστε υπομονετικοί και φιλεύσπλαχνοι: Οι άνθρωποι κάνουν λάθη. Κάποτε ένας φίλος μπορεί να κάνει κάτι με το οποίο δεν συμφωνείτε ή που σας έχει πληγώσει. Μη θυμώνετε και προσπαθείτε να συγχωρείτε. Βάλτε τον εαυτό σας στη θέση τους. Εάν εσείς κάνατε ένα λάθος θα θέλατε καταδίκη και τιμωρία ή περισσότερο κατανόηση και συγχώρεση από αυτούς που σας αγαπούν και φροντίζουν για εσάς;
- Μην κάνετε κατάχρηση της εμπιστοσύνης: Εάν ένας φίλος σας πει ένα μυστικό, κρατείστε το για σας. Μην έχετε την ψευδαίσθηση ότι λέγοντας σε άλλους, μυστικά που σας είπαν φίλοι σας, ότι κτίζετε σχέσεις ή ότι κερδίζετε την εμπιστοσύνη αυτών που τα λέτε. Αυτό που κάνετε στην ουσία είναι να δώσετε το μήνυμα στους άλλους να μη σας εμπιστεύονται. Ακόμη χειρότερα εάν ο φίλος σας ανακαλύψει ότι έχετε προδώσει την εμπιστοσύνη που σας έδειξε, τότε η σχέση σας μαζί του θα τραυματιστεί ανεπανόρθωτα.
- Ελέγξετε τη ζήλια: Η ζήλια είναι ένα πολύ κοινό ανθρώπινο αίσθημα. Δεχτείτε ότι ο φίλος σας μπορεί να έχει στενές σχέσεις και με άλλα άτομα. Αυτό δεν πρέπει να σας ενοχλεί διότι η αγάπη μεταξύ φίλων δεν πρέπει να επηρεάζεται από τέτοιους περιορισμούς. Και να θυμάστε ότι η αγάπη μπορεί και πολλαπλασιάζεται, αγαπάμε περισσότερα από ένα πρόσωπα.
Τέλος μην ξεχνάτε ότι η φιλία για να επιβιώσει χρειάζεται αγάπη, χρόνο, προσοχή και εμπιστοσύνη. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να αποτελέσει ένα βασικό εφόδιο και υποστήριξη στις πολλαπλές δυσκολίες της καθημερινής ζωής.
Ο μεγάλος φιλόσοφος Νίτσε κατονομάζει τη μια και μοναδική μορφή της αγάπης που πιθανότατα θα συναντήσουμε στον κόσμο. Τη φιλία!
«Στη φιλία το αίσθημα κατοχής που νιώθουν δυο άτομα, το ένα για το άλλο, παραχωρεί τη θέση του σε μια καινούργια κοινή επιθυμία για ένα ιδανικό που βρίσκεται πάνω από αυτούς.
Ουσιαστικά έτσι είναι η πραγματικότητα.
Μόνο με τη φιλία θα καταφέρεις να ζήσεις μαζί με κάποιον χωρίς να τον «τυραννάς», χωρίς να θες να έχεις την αποκλειστικότητα.
Με τη φιλία θα «ξεφεύγεις» από την οικογένεια.
Θα ηρεμείς.
Θα νιώθεις την απόλυτη εμπιστοσύνη, χωρίς να φοβάσαι και να χεις αμφιβολίες.
Χωρίς να χρειάζεται να ακολουθείς «τύπους» και «πρέπει».
Θα μπορέσεις να νιώσεις την ελευθερία.
Θα έχεις έναν άνθρωπο, όταν δεν θες κανένα άλλο δίπλα σου.
Φιλία και πάλι φιλία. Μόνο έτσι θα ζήσεις την πραγματική «αγάπη». Να ξέρετε κάτι πάντως που αποτελεί το τρίπτυχο της φιλίας. Οι φίλοι γίνονται ένα, σε τρεις καταστάσεις:
Αδέλφια στην ανάγκη
Ίσοι μπροστά στον εχθρό
Ελεύθεροι μπροστά στο θάνατο.»
ΦρΝίτσε
Βιβλιογραφία:
- Αφιέρωμα Γυμνασίου Παπαγιάννη για τη φιλία, (απόσπασμα-διασκευή)
- Larousse (2004), Ψυχολογία της καθημερινής ζωής, τόμος 3, Εκδόσεις Lector
- Παπαστάμου Σ. (2009), Εισαγωγή στην Κοινωνική Ψυχολογία, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
- Νιτσε Φρ.(1990), Η θεωρία του σκοπού της ζωής, Εκδόσεις Δαμιανός
Ιωάννα Αλπέρτη
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Για επικοινωνία: ioanna_alperti@hotmail.gr