Εκπαιδεύοντας τα παιδιά μας στις Κοινωνικές Δεξιότητες με δημιουργικές δραστηριότητες!

Ημερομηνία δημοσίευσης άρθρου: Ιανουαρίου 11, 2016 Συγγραφέας: Ιωάννα Αλπέρτη Κατηγορία: Εκπαίδευση

Η αυτοαντίληψη και η αυτοεκτίμηση του παιδιού (αλλά και του ενηλίκου) εξαρτώνται άμεσα από τις δεξιότητες που αναπτύσσει μέσα από τη συναναστροφή του με ενηλίκους και ομοτίμους του.

Ένα παιδί με καλές κοινωνικές δεξιότητες μπορεί να δημιουργήσει ικανοποιητικές σχέσεις και να γίνει δέκτης θετικών μηνυμάτων από τους άλλους. Τα παιδιά, που συνήθως επισκέπτονται συμβούλους για δυσλειτουργικές – μη επιτρεπτές συμπεριφορές, παρουσιάζουν μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες. Όπως έιναι φυσικό οι φτωχές κοινωνικές δεξιότητες της παιδικής ηλικίας θα προκαλέσουν προβλήματα και στην ενήλικη ζωή του ατόμου.

Στις μέρες μας θεωρείται πολύ σημαντική η εκπαίδευση των παιδιών στις κοινωνικές δεξιότητες, ώστε να μπορούν να νιώθουν καλά με τον εαυτό τους και να συνάπτουν υγιείς σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους.

Για να μπορεί ένα παιδί να προσαρμοστεί στις σχέσεις του χρειάζεται πρώτα να έχει μάθει να αναγνωρίζει και να εκφράζει τα συναισθηματά του και στη συνέχεια αυτά των άλλων. Πρέπει να μάθει να επικοινωνεί αποτελεσματικά, εκφράζοντας τις ανάγκες του με όμορφο τρόπο και χωρίς απαιτήσεις και σεβόμενο τις ανάγκες των άλλων (βλ. άρθρο «μη βίαιη επικοινωνία κατά M.Rosenberg»). Τέλος χρειάζεται να μπορεί να διαχειρίζεται τις συμπεριφορές του (αυτοδιαχείριση). Με τον όρο αυτοδιαχείριση εννοούμε την ενεργοποιήση του παιδιού ως προς την αυτοπαρατήρησή του, τη θέση προσωπικών, συγκεκριμένων και εφικτών στόχων και τον προσανατολισμό στο μέλλον για θεμιτές αλλαγές στη συμπεριφορά του.

Μέσα από την ομαδική αλλά και την ατομική δουλειά το παιδί έχει τη δυνατότητα να εκφραστεί, να αναγνωριστεί και να διερευνήσει αποδεκτές και μη συμπεριφορές.

Ενδεικτική Λίστα Κοινωνικών Δεξιοτήτων

για παράδειγμα,

Προτεινόμενες δραστηριότητες:

Α) Το ζάρι των Συναισθημάτων
Φτιάχνουμε ένα ζάρι σε κάθε έδρα του οποίου ζωγραφίζουμε τα συναισθήματα: χαρά, θυμός, φόβος, θλίψη, ντροπή, έκπληξη.

Στη συνέχεια το παιδί ρίχνει το ζάρι και καλείται να παρουσιάσει με παντομίμα το συναίσθημα που έτυχε στη ζαριά. Ακολούθως του ζητάμε να μας περιγράψει ένα πραγματικό περιστατικό όπου ένιωσε έτσι.

Π.χ. Έστω ότι το παιδί φέρνει με το ζάρι το συναίσθημα «ΘΥΜΟΣ».
Περιγράφει το γεγονός, π.χ. ένιωσα «Θυμό» όταν με κορόιδεψε ο φίλος μου.

Η άσκηση αυτή έχει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα όταν πραγματοποιείται στο πλαίσιο ομάδας παιδιών όπως είναι το σχολείο όπου τα υπόλοιπα παιδιά μπορούν να ακούσουν τον άλλο, να καλλιεργήσουν την ενσυναίσθησή τους και να προβληματιστούν.

Β) Συζητώ με τον εαυτό μου

Το παιδί γράφει σε ένα χαρτί για έναν πολύ μεγάλο θυμό που είχε. Το προτρέπουμε να γράψει χωρίς να σκέφτεται συντακτικά ή γραμματικά λάθη και χωρίς να αξιολογεί όσα γράφει. Του ζητάμε να καταγράψει λεπτομέρειες όπως:

• πότε έγινε;
• Με ποιόν;
• Αν είχε συμβεί κάτι άλλο την ίδια μέρα, αν είχε άλλα συναισθήματα, καθώς και πώς του πέρασε ο θυμός.

Στη συνέχεια το προτρέπουμε να ζωγραφίσει πώς αισθάνεται στο «εδω και τώρα» και να καταγράψει σκέψεις σχετικές με την παραπάνω δραστηριότητα.

Η άσκηση αυτή ενισχύει την αυτοενημερότητα του παιδιού.

Γ) ΕΙΜΑΙ ΕΓΩ
Πρόκειται για μια απλή δραστηριότητα που φέρνει το παιδί αντιμέτωπο με τον εαυτό του ενισχύοντας την ταυτότητά του.

Δ) Μαντεψε!
Όταν ένα παιδί μάθει να αναγνωρίζει τα συναισθηματά του μπορεί πιο εύκολα να μάθει να διερευνά και να αναγνωρίζει τα συναισθηματα των άλλων. Μπορείτε να ξεκινήσετε χρησιμοποιώντας ή και φτιάχνοντας σκίτσα με γεγονότα όπου το παιδί καλείται να μαντέψει πως αισθάνονται τα εικονιζόμενα πρόσωπα. Μπορεί χρησιμοποιώντας τη φαντασία του να φτιάξει ακόμα και σενάριο, να προβάλει τον εαυτό του σε παρεμφερείς καταστάσεις και να προτείνει και λύσεις σε καταστάσεις που το ζητούν.

και

και

Βιβλιογραφία:

• Geldard K.& Geldard D. (2008), Counselling Children-A practical Introduction, SAGE publications of London
• Fill the blank comic strip http://rebeccahgiltrow.blogspot.gr/2014_02_01_archive.html
• Fill the blank comic strip http://girl-wonder.org/sequentialsmarts/index.html%3Fp=63.html

Ιωάννα Αλπέρτη
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια

Για επικοινωνία: ioanna_alperti@hotmail.gr