Αξιοποιώντας την Ευέλικτη ζώνη στο σχολείο …ώστε η μάθηση να γίνει παιχνίδι! Μέρος Β’

Ημερομηνία δημοσίευσης άρθρου: Μαΐου 10, 2016 Συγγραφέας: Ιωάννα Αλπέρτη Κατηγορία: Εκπαίδευση

Σε προηγούμενο άρθρο μιλήσαμε για την αξιοποίηση της ευέλικτης ώρας στο σχολείο λόγω της ιδιαίτερης παιδαγωγικής αξίας που έχει. Βλέποντας την μεγάλη ανταπόκριση που είχε το άρθρο αυτό δημιούργησα ένα καινούριο πρόγραμμα βιωματικών δραστηριοτήτων, το οποίο μπορεί να υλοποιηθεί μέσα στην τάξη ή στον προαύλιο χώρο.

Θέμα: Εμπιστοσύνη – Ομαδικότητα vs Ατομικότητα

Στόχοι:

• Μη λεκτική επικοινωνία
• Λεκτική Επικοινωνία
• Εμπιστοσύνη
• Δέσιμο ομάδας
• Συνεργασία
• Ενεργοποίηση
• Ανοχή του άλλου
• Παρατήρηση-Παρατηρητικότητα
• Ομαδικότητα-Ατομικότητα
• Αυτοσυγκέντρωση
• Ενίσχυση Αυτοεκτίμησης
• Επίλυση προβλήματος

Μέσα και υλικά:

Μεγάλη ευρύχωρη αίθουσα, καρέκλες (για εμπόδια) άσκηση Δ, Μαντήλια ένα για κάθε παιδί.

Οδηγίες / Περιγραφή δραστηριοτήτων:

Καλωσορίζουμε όλα τα παιδιά της ομάδας. Όλα τα παιδιά σχηματίζουν έναν κύκλο και λέμε καλημέρα δυνατά με ένα στόμα μια φωνή.

Α) Τα μαντήλια: Πρόκειται για άσκηση ενεργοποίησης και επίλυσης προβλήματος. Κάθε παιδί έχει ένα μαντήλι στην τσέπη του το οποίο κατά 2/3 είναι ορατό. Κάθε παιδί καλείται να κλέψει το μαντήλι του άλλου και να το δώσει στον συντονιστή και ταυτόχρονα να διαφυλάξει το δικό του χωρίς όμως να το κρατάει. Νικητής είναι αυτός που θα μείνει με το μαντήλι στην τσέπη του.

Από την αρχή δηλώνουμε στα παιδιά ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα όπου θα βρουν οι ίδιοι λύση, ακολουθώντας τους κανόνες και χωρίς να λένε «Κυρία ο τάδε έκανε αυτό… κ.τ.λ.»

Φυσικά, σπρωξίματα, κλωτσιές και άλλες ανάρμοστες συμπεριφορές απαγορεύονται. (10’)

Β) Κοίτα πάνω-Κοίτα κάτω: όλα τα παιδιά βρίσκονται και πάλι στον κύκλο και κοιτούν κάτω στο πάτωμα. Μόλις ο συντονιστής πει «πάνω» τα παιδιά πρέπει να σηκώσουν το κεφάλι τους. Αν κάποια βλέμματα διασταυρωθούν τότε τα παιδιά αυτά «χάνουν» το ένα τους μάτι. Επαναλαμβάνουμε την άσκηση, αν κάποιο παιδί χάσει και το δεύτερο μάτι του βγαίνει από τον κύκλο. Νικητής ο παίχτης που θα μείνει με τουλάχιστον το ένα του μάτι αλώβητο ενώ όλοι οι υπόλοιποι έχουν χάσει. Απαγορεύεται να κοιτάνε στο κενό! (10’)

Γ) 2 αλήθειες και 1 ψέμα: Βρισκόμαστε όλοι καθισμένοι στο πάτωμα σε σχήμα κύκλου. Κάθε παιδί θα πει για τον εαυτό του 3 πληροφορίες από τις οποίες η μια είναι ψεύτικη και οι άλλες δυο αληθινές. Το παιδί στα δεξιά του καλείται να εντοπίσει την ψεύτικη πληροφορία από τις τρεις που άκουσε. Στη συνέχεια είναι η σειρά του να δώσει 2 αληθείς και μια ψευδή δήλωση για τον εαυτό του. Η άσκηση συνεχίζεται μέχρι όλα τα παιδιά να μιλήσουν. (10’)

Δ) Οδηγοί και Τυφλοί: Δημιουργούμε ζευγάρια παιδιών επιλέγοντας με τέτοιο τρόπο που να μην είναι στενοί φίλοι. Σε κάθε ζευγάρι ο ένας έχει τα μάτια του κλειστά (τυφλός) και ο άλλος τον οδηγεί ανάμεσα σε εμπόδια αγγίζοντας μόνο με την άκρη του δείκτη του τον δείκτη του ταιριού του. Στη συνέχεια οι ρόλοι αντιστρέφονται. (10’)

Ε) Νέο Έθνος: όλα τα παιδιά βρίσκονται σε κύκλο. Ο Συντονιστής ξεκινά με την τεχνική της ιδεοθύελλας ζητώντας από τα παιδιά να απαντήσουν ελεύθερα πάνω στα ερωτήματα : «Τι είναι Έθνος», «Τι κάνει ένα Έθνος».

Στη συνέχεια χωρίζουμε τη μεγάλη ομάδα σε υποομάδες των 4 ατόμων. Μοιράζουμε σε κάθε ομάδα ένα μεγάλο χαρτόνι και μαρκαδόρους. Όλες οι ομάδες πρέπει να φανταστούν ότι ιδρύουν ένα Νέο Έθνος και καλούνται να φτιάξουν:

• Τη σημαία τους
• Να βρουν ένα όνομα
• Να ορίσουν τον αρχηγό τους
• Να ορίσουν 2 νόμους
• Να πουν τι κάνει καλά αυτό το Έθνος.

Ακολουθεί παρουσίαση στη μεγάλη ομάδα και συζήτηση. (15’)

ΣΤ ) Ανοιχτή συζήτηση με τα παιδιά σχετικά με τις δραστηριότητες και πως τις βίωσαν. Με την ολοκλήρωση δίνουμε ένα αυτοκόλλητο σε κάθε παιδί «παράσημο συνεργασίας» (10’)

Συνολική Διάρκεια: 65’

Δυναμικότητα ομάδας: 15-18 άτομα

Ομάδα στόχου: Παιδιά Δημοτικού – Γυμνασίου

Βαθμός Δυσκολίας: μέτριο

Σημειώσεις για τον εμψυχωτή:

Η βάση για το χτίσιμο των ανθρωπίνων σχέσεων είναι η εμπιστοσύνη.

«Είναι αδύνατο να ζήσεις χωρίς εμπιστοσύνη: Αυτό θα σήμαινε να φυλακιστείς στο χειρότερο απ’ όλα τα κελιά, τον εαυτό σου». Graham Greene

«Η ευτυχία της καρδιάς βρίσκεται στην εμπιστοσύνη». Ζαν Μπατίστ Λουί Γκρεσέ

«Η εμπιστοσύνη πάντα συνεπάγεται την τρωτότητα και το ρίσκο γιατί τίποτα δεν θα μετρούσε ως εμπιστοσύνη εάν δεν υπήρχε η πιθανότητα της προδοσίας». Robert C. Solomon

Ατομικότητα: δραστηριότητες που οδηγούν στην ενίσχυση της ατομικής ταυτότητας επιτρέποντας στο παιδί να εντάξει τον εαυτό του στο πλαίσιο μιας ομάδας.

Ομαδικότητα: δραστηριότητες που βοηθούν τα παιδιά να μάθουν τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, να εστιάσουν στα θετικά χαρακτηριστικά τους, να ενισχύσουν τις αξίες της εμπιστοσύνης και της αλληλεγγύης και να αποκαταστήσουν πιθανές προκαταλήψεις.

Μαθησιακά / επιδιωκόμενα αποτελέσματα:

Η αυτοεκτίμηση είναι πολύ σημαντική για τη συναισθηματική μας ισορροπία, γι’ αυτό οι ενήλικες οφείλουν να καλλιεργήσουν στα παιδιά την αξία της εμπιστοσύνης από πολύ μικρή ηλικία. Τα παιδιά χρειάζεται να νιώθουν ότι δεν είναι μόνα, ότι τα αποδέχονται και τα αγαπούν οι άλλοι για αυτό που είναι.

Το καταλληλότερο περιβάλλον για να μάθει το παιδί την αξία της εμπιστοσύνης είναι αυτό, όπου μπορεί να εκφράσει ελεύθερα τη γνώμη του και τις σκέψεις του, όπου κρίνονται οι συμπεριφορές των ατόμων και όχι το άτομο στο σύνολό του και όπου υπάρχει σεβασμός στη διαφορετικότητα του καθενός.

Το χτίσιμο της εμπιστοσύνης μεταξύ των παιδιών χρειάζεται να καλλιεργηθεί από πολύ νωρίς. Κάθε παιδί έχει ανάγκη να νιώσει την ασφάλεια, κάθε παιδί έχει ανάγκη από ανθρώπους από τους οποίους θα εισπράξει αγάπη, κατανόηση και υποστήριξη. Το άτομο που έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στους άλλους μπορεί να εργάζεται ομαδικά, να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του, να παίρνει πρωτοβουλίες για δράσεις και να αναλαμβάνει απαιτητικά έργα αξιοποιώντας τις δυνάμεις και τα ταλέντα του.

Καλλιεργώντας την εμπιστοσύνη «χτυπάμε» το συναίσθημα της δυσπιστίας και ενισχύουμε το κλίμα συνεργασίας μέσα στην τάξη. Τα παιδιά αισθάνονται πιο άνετα να μιλήσουν και να ανοιχτούν μπροστά στους συμμαθητές τους και έτσι οι σχέσεις μεταξύ τους γίνονται πιο βαθιές.

Με το παρόν εργαστήριο επιδιώκουμε να κάνουμε διάκριση μεταξύ ομαδικότητας και ατομικότητας. Βασικός στόχος είναι να έρθουν τα παιδιά αντιμέτωπα με τον εαυτό τους, να ενισχύσουμε την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων με μη απειλητικό τρόπο και να ενδυναμώσουμε το αίσθημα της ομαδικότητας για την επίτευξη κοινών στόχων.

Επιπλέον τα παιδιά μαθαίνουν να ρυθμίζουν την ένταση των συναισθημάτων τους και οριοθετούν τον εαυτό τους βάσει των κανόνων που απορρέουν από την ίδια την ομάδα, από την υποομάδα και από την δραστηριότητα. Επιπλέον στοχεύουμε στην άρση των προκαταλήψεων, στην ενίσχυση του ομαδικού πνεύματος και στο αγκάλιασμα της διαφορετικότητας του άλλου.

Παράσημο Συνεργασίας: Μετάλλιο καλής συνεργασίας του Μαχητή ……………

Βιβλιογραφία: Βλ. άρθρο: «Αξιοποιώντας την Ευέλικτη ζώνη στο σχολείο …ώστε η μάθηση να γίνει παιχνίδι!»

Ιωάννα Αλπέρτη
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια

Για επικοινωνία: ioanna_alperti@hotmail.gr