Βασικοί κανόνες της καλαθόσφαιρας
Η καλαθόσφαιρα είναι ένα από τα λαοφιλέστερα αθλήματα ανά το παγκόσμιο και υπολογίζεται ότι ασχολούνται με αυτό πέραν των 400 εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού αυτού, ασχολείται σε ερασιτεχνική βάση με την καλαθόσφαιρα, ενώ οι επαγγελματίες καλαθοσφαιριστές θεωρούνται από τους πιο ακριβοπληρωμένους όλων των αθλημάτων. Οποιοσδήποτε μπορεί να ασχοληθεί με την καλαθόσφαιρα ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, εθνικότητας, σωματικής διάπλασης, φτάνει να γνωρίζει τους βασικούς κανονισμούς. Οι κανονισμοί της καλαθόσφαιρας έχουν δεχθεί και συνεχίζουν να δέχονται πολλές αλλαγές με την πάροδο του χρόνου, αποσκοπώντας έτσι να την καταστήστουν πιο γρήγορη και ελκυστική.
Μερικοί από τους βασικούς κανόνες που ισχύουν σήμερα είναι:
1) Οι ομάδες αποτελούνται συνήθως από 10 – 12 παίκτες. Κατά το ξεκίνημα του αγώνα και καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα, οι δύο αντίπαλες ομάδες αντιπροσωπεύονται από 5 παίκτες έκαστος. Οι 2 ομάδες μπορούν να τελειώσουν τον αγώνα με μέχρι και 2 αθλητές το λιγότερο. Υπάρχει η δυνατότητα αλλαγής των αθλητών που αγωνίζονται από τους αναπληρωματικούς αθλητές που βρίσκονται στον πάγκο της ομάδας.
2) Η κανονική διάρκεια του αγώνα ολοκληρώνεται μετά από 4 αγωνιστικά 10λεπτα, με ενδιάμεσα διαλείμματα στο τέλος του κάθε δεκαλέπτου. Η επιτιθέμενη ομάδα έχει στην διάθεση της 24 δευτερόλεπτα για να εκδηλώσει την προσπάθεια (επίθεση) της και 8 δευτερόλεπτα για να περάσει την μπάλα από την γραμμή του κέντρου του γηπέδου.
3) Η μπάλα είναι στρογγυλή και ελάχιστα πιο μεγάλη σε μέγεθος στις κατηγορίες των αντρών από ότι στις κατηγορίες των γυναικών και παίζεται με τις παλάμες και τα δάκτυλα των αθλητών.
4) Βασική προϋπόθεσή για να προχωρήσει ένας αθλητής με τη μπάλα στην κατοχή του είναι να τη χτυπά στο έδαφος (ντρίπλα). Έχει ακόμα τη δυνατότητα να δώσει τη μπάλα σε κάποιον συμπαίκτη του (πάσα) ή και να επιχειρήσει να στοχεύσει το εσωτερικό του καλαθιού (σούτ). Σε περίπτωση που ένας αθλητής που έχει τη μπάλα στην κατοχή του, μετακινήσει και τα δύο του πόδια χωρίς να χτυπήσει τη μπάλα στο έδαφος, θεωρείται παράβαση και δίνεται δικαίωμα επίθεση στην αντίπαλη ομάδα.
5) Η διαβάθμιση των πόντων είναι τριών κατηγοριών: 3 πόντοι (πίσω από τη γραμμή του τριπόντου σε απόσταση 6,75 μέτρων από την μπασκέτα), 2 πόντοι (σε απόσταση μικρότερη των 6,75 μέτρων, μεταξύ της μπασκέτας και της γραμμής του τριπόντου και 1 πόντος (σε επιτυχημένη βολή μετά από παράβαση «φάουλ» σε απόσταση 4,50 μέτρων από την μπασκέτα).
6) Παράβαση (φάουλ), δίνεται μετά από αντικανονική προσπάθεια του αμυνόμενου παίκτη να ανακόψει τον επιτιθέμενο (αντικανονική σωματική ή σε κάποιες περιπτώσεις λεκτική επαφή) ή μετά από προσπάθεια του επιτιθέμενου παίχτη να κερδίσει πλεονέκτημα με αντικανονικό τρόπο έναντι του αμυνόμενου. Επίσης ο διαιτητής έχει το δικαίωμα να τιμωρήσει έναν παίκτη ή έναν προπονητή μιας ομάδας με αντιαθλητική παράβαση, εάν κρίνει ότι παρουσιάζει αντιαθλητική συμπεριφορά.
7) Ο κάθε αθλητής έχει συγκεκριμένο ρόλο να διαδραματίσει σε άμυνα και επίθεση. Οι θέσεις των παικτών αριθμούνται από το 1 μέχρι και το 5. Συνήθως στις θέσεις 5 και 4 βρίσκονται οι ψηλότεροι και δυνατότεροι παίκτες μιας ομάδας και κινούνται πιο κοντά στο καλάθι από τους υπόλοιπους. Στις θέσεις 3 και 2 συνήθως αγωνίζονται παίκτες που είναι ταχύτεροι και μικρότερου αναστήματος. Στην θέση 1 βρίσκεται ο παίκτης «εγκέφαλος» της ομάδας, αυτός που θα οργανώσει τους συμπαίκτες του και θα τους μεταφέρει τις οδηγίες του προπονητή τους στο γήπεδο, κατά την διάρκεια του αγώνα.
8) Νικήτρια ομάδα ανακηρύσσεται η ομάδα της οποίας οι αθλητές με το τέλος του συνολικού χρόνου θα έχουν επιτύχει περισσότερους πόντους από τους αντιπάλους τους.
Αντώνης Αθανασιάδης